Vanaf 1 juli worden de bezoekers van het Kasteel van Gaasbeek verwelkomt in een nieuw onthaalpaviljoen. Deze opening is een voorlaatste mijlpaal van het omvangrijke Masterplan voor de hele erfgoedsite. De restauratie van de kasteelinterieurs vormt het sluitstuk met als einddoel een gerestaureerd kasteel dat in 2023 opnieuw de deuren opent.
Via een Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester (een selectieprocedure voor ontwerpers van publieke opdrachten), werd in 2016 het project gelanceerd voor ‘het bouwen van een nieuw onthaalgebouw voor het Kasteel van Gaasbeek, de museumtuin en het omliggende park’. Niet minder dan 120 architectenbureaus stelden zich kandidaat. Daarvan werden er vier geselecteerd en uitgenodigd om deel te nemen aan de ontwerpwedstrijd. Aan de ontwerpers werd gevraagd om een evenwicht te zoeken tussen een hedendaags, goed functionerend gebouw met een beperkte footprint, en het omliggende, beschermde landschap van de kasteelparken van Gaasbeek en het tegenoverliggende Groenenberg, waarmee het een heldere verbinding diende te maken.
De keuze viel op het ontwerp van Atelier Pierre Hebbelinck: een zeer grote uitnodigende luifel met daaronder een gesloten box waarin naast de onthaalfunctie ook de museumshop, kantoorruimte, de museumbibliotheek en het kasteelarchief, een gesloten depot, een berging en het sanitair een plek kregen. Veel functies onder één dak en zo heeft de architect het gebouw ook geconcipieerd: als een genereuze, flexibele ‘doos’ met grote, edelmoedige ruimtes die de intrinsieke kwaliteiten van de site reflecteren.
Prijsbewust
Het onthaalpaviljoen heeft bewust niet eenzelfde status als het kasteel of de historische gebouwen in het park maar gedraagt zich haast nederig en functioneel, als een ‘gereedschap’ ten dienste aan het domein. Nederig, maar daarom niet minder krachtig. Een architecturaal statement dat ruwheid met elegantie combineert, zowel in de materiaalkeuze, waarin beton, glas, hout en metaal domineren, als op vlak van visuele uitstraling.
Kostprijs van het project bedraagt 2,65 miljoen euro, zonder btw. ,Een prijs die alleen binnen bereik lag door toepassing van inventieve besparingstrucs’, aldus architect Pierre Hebbelinck. Zo viel de keuze op een doordeweekse betonblok die met uitstulpende horizontale voegen werd verwerkt. De verticale voegen bleven ‘open’, de blokken werden eenvoudig aansluitend naast mekaar geplaatst. Dit zorgt voor een natuurlijke ventilatie van de spouwmuur. De gestolde cementspecie die uit de voegen puilt, toont een geraffineerd schaduwspel op de muren, net als de transparant luifel schaduwreliëf brengt langs de ranke steunpilaren. Aan de achter/zuidzijde van het onthaalpaviljoen werden de raam en deuropeningen van de dienstruimtes puur functioneel gekozen en werd geen rekening gehouden met enige vorm van symetrie.
De nieuwbouw situeert zich ter hoogte van de hoofdingang van het parkdomein en fungeert op die manier als poort en scharnierelement tussen de parking en het kasteeldomein. De luifel verwijst naar het tegenoverliggende Domein Groenenberg waarmee – met de nodige fantasie – de vraag om verbinding uit de ontwerpopdracht werd ingevuld. Vanaf 1 juli wordt dit het startpunt voor een bezoek aan zowel het kasteel, de museumtuin als het park. Dit jaar zullen enkel toegangstickets voor de museumtuin verkocht worden om in 2023, bij de heropening van het kasteel, op volle toeren te kunnen draaien.
Openingsuren onthaalpaviljoen 2022 – Van 1 juli tot en met 30 november
Maandag: gesloten
Dinsdag – zondag: oOpen van 9:30 – 12:30 u. en van 13:00 – 16:45 u.
Ook open op feestdagen
Foto’s: François Brix.