Kathleen Van den Berghe, de tien credo’s van een Vlaamse wijnbouwster in de Loirestreek
De Belgische Kathleen Van den Berghe bundelt al tien jaar haar passies in de wijngaard van de Loire: wijn, verbouwen, natuur en kunst. Met de overname van Château de Minière in september 2010 ruilde deze van opleiding burgerlijk bouwkundig ingenieur haar carrière als strategisch consultant voor een leven tussen de wijnranken. Een grondige renovatie van het eeuwenoude domein schrikte Kathleen en haar man Sigurd niet af, ondertussen is Château de Minière uitgegroeid tot een wijntoerisme parel in het Loire-landschap met een “complete wine experience” voor de bezoekers.
Een groot engagement voor de natuur stuurt Kathleen in alles wat ze onderneemt, de wijngaard van Château de Suronde, het domein dat ze in 2016 kochten, wordt gecultiveerd in biodynamische wijnbouw (Demeter label), voor Château de Minière is dit biologische landbouw (Ecocert label en HVE voor Minière) maar werken ze naar een overgang naar biodynamie toe. In alle bedrijfskeuzes, gaande van verpakking tot verwarming, primeert het milieu.
Met twee grote druivensoorten van de Loire, cabernet franc en chenin blanc, produceert Kathleen Van den Berghe op Château de Minière en Château de Suronde wijnen die een reflectie zijn van haar eigen persoonlijkheid : authentiek, rechtlijnig en rechttoe rechtaan.
1) Breng je jeugddromen tot leven : De passie voor wijn kreeg Kathleen al met de paplepel ingegeven, haar ouders waren grote wijnliefhebbers en haar vader was lid van verschillende wijnclubs. Het gebeurde regelmatig dat er thuis een blinde proeverij werd georganiseerd: « M’n moeder herinnerde me vaak aan m’n voorkeur voor Champagne op reeds jonge leeftijd. » Tijdens haar studies reisde ze naar verschillende wijnregio’s en organiseerde ze aan de universiteit degustatie events.
2) Durf jezelf uitdagen : In 2010 maakt Kathleen Van den Berghe de overstap van wijnliefhebster naar kasteeleigenares en wijnbouwster in Bourgueil. Het idee voor haar carrièreswitch groeit na een bezoek bij vrienden in Toscane, die een huis met wijngaard hadden gekocht. Hun zoektocht naar een vakantiehuis in een noordelijke Franse wijnstreek brengt Kathleen en haar man naar de Loire. Van een full-time job als wijnbouwster is op dat moment nog geen sprake. Maar een bezoek aan Château de Minière, een 16e eeuws landgoed omgeven door cabernet franc wijnranken, biedt haar plots een unieke kans. Het was meteen duidelijk dat dit een voltijdse job zou worden, zelfs een dubbele job : het wijndomein runnen en het kasteel renoveren.
3) Toeval bestaat niet (echt) : « We werden op slag verliefd op het domein ; niet alleen omwille van de naam en de link naar m’n man’s werk als consultant in de mijn-industrie, maar ook voor het kasteel, de ligging in de Loirevallei en de prachtige ongerepte natuur » aldus Kathleen. Château de Minière werd reeds 200 jaar beheerd door vrouwen, het verhaal kent met Kathleen aan het hoofd een mooie verderzetting.
4) Zet het levenswerk van anderen voort : met respect én een eigen accent : Kathleen heeft bouwkunde gestudeerd en heeft een passie voor renoveren, waarbij haar doel steeds is om het authentieke karakter van een pand te bewaren en dit te combineren met modern comfort. Het landgoed van Minière, in typische Loirevallei stijl gebouwd in tufkrijt, en de bijgebouwen zijn stap voor stap gerestaureerd en omgetoverd tot een charmant verblijf, voorzien van het nodige hedendaags comfort. Voor het project schakelde Kathleen de hulp in van de Belgische architect Stephane Boens, gekend voor zijn renovaties van landhuizen en kastelen in binnen- en buitenland. Met respect voor de rijke geschiedenis van het landgoed, met z’n turfkrijt en metalen raamwerk, kreeg het geheel een moderne aankleding. Het park werd helemaal heraangelegd, met behoud van de eeuwenoude bomen (groene eiken, sequoia’s, Corsicaanse den, lindes en ceder). Een nieuw proeflokaal en twee ontvangstruimtes werden in de bijgebouwen ingericht. De historische kapel met kelder wordt momenteel nog gerestaureerd.
5) Duurzame wijnbouw : de natuur moet altijd het laatste woord krijgen : De wijngaard van Château de Minière werd omgevormd en zelfs uitgebreid, vandaag bedraagt de oppervlakte 29ha. Sinds 2010 startten Kathleen en haar team de overstap naar biologische landbouw en in 2013 ontving Château de Minière het certificaat voor biologische landbouw en wijnmaken (Ecocert).
In 2016 lonkt een nieuwe uitdaging en besluit Kathleen het magische Château de Suronde te doen herleven. Het landgoed in het hart van de wijngaard is omgeven door de natuur en wordt gevormd door de Layon rivier. De 6 ha wijngaard is volledig aangeplant met chenin blanc wijnranken. Zo breidt het gamma van rode wijnen van Château de Minière uit met een aanbod van witte wijnen, van zoete tot semi-zoete als droge wijnen. De wijngaard van Suronde wordt gecultiveerd in biodynamische wijnbouw (Demeter). De ambitie is om van Minière en Suronde twee parels van de biodiversiteit in de Loirevallei te maken.
6) Wijn verenigt en maakt het leven intenser : Château de Suronde, een plek van inspiratie en creatie, vervolledigt het reeds bestaande toeristische aanbod van Château de Minière. Met beide domeinen verenigt Kathleen de spirit van de Loire, met grootse witte en grootse rode wijnen. Een « complete wine experience » met grandeur in Château de Minière en in een intiemere sfeer en setting laat Château de Suronde met z’n ongerepte natuur zich als een « magical wine experience » ontdekken.
Voor Kathleen is een fles wijn een manier om mensen samen te brengen rond een tafel voor een goed gesprek, en op dezelfde manier zijn Minière en Suronde plekken om met vrienden en familie samen te komen en tijd te nemen voor elkaar. Weg van de dagelijkse beslommeringen en stress, om zo mooie en blijvende herinneringen te creëren.
7) Wijn en kunst : onlosmakelijk verbonden : Zo komen we bij Kathleen Van den Berghe’s vierde grote passie : kunst. Reeds van jonge leeftijd bezocht ze met haar moeder alle grootste musea van Europa. Met de tijd groeide haar interesse voor hedendaagse kunst. Sinds enkele jaren maakt Kathleen deel uit van een vereniging die het werk van jonge Belgische kunstenaars naar een groot publiek wil brengen. Het is hier dat haar pad dat van curator Sven Vanderstichelen kruist. Samen creëren ze een residentie voor artiesten op Château de Suronde. Ieder jaar wordt een Belgische beeldende kunstenaar uitgenodigd voor een residentie op het domein waar hij of zij zich laat inspireren door de magische omgeving. Een selectie van het werk dat hier tot stand komt siert dan de etiketten van de wijnen. De residentie startte in 2018 met Stefan Peters, die de etiketten voor de jaargang van 2017 bedacht. In Château de Minière zijn verschillende ruimtes ingericht met hedendaagse kunstwerken, en een sculpturenpark op het domein zit ook nog in de pijplijn.
8) « De wijn ontstaat in de wijngaard » : Cabernet franc en chenin blanc zijn twee iconische druivensoorten van de Loirevallei, elk op z’n « ideale » terroir, Bourgueil met kalksteen en in Anjou de schiste.
Kathleen is ervan overtuigd dat de kwaliteit van de wijn in de wijngaard wordt gemaakt en niet in de wijnkelder. Het hele jaar door wordt in de wijngaard minutieus gewerkt, mede gestuurd door het weer, om de druiven optimaal te laten rijpen. Sommige percelen worden heraangeplant omdat de stokken niet geschikt zijn, maar vele percelen met oude wijnstokken, sommigen van zelfs 100 jaar oud, blijven behouden voor speciale cuvées.
De druiven worden geoogst op hun optimale rijpheid voor de beoogde wijn. Vervolgens: maximale aandacht, minimale tussenkomst in de kelder. Alle inspanningen worden geleverd om verfijnde wijnen te produceren die hun terroir eren. Een deel van de wijnen rijpt in vaten. Het doel hiervan is niet de smaak van de wijnen te beïnvloeden maar de tannines ronder te maken zodat ze mooi kunnen rijpen. Er wordt momenteel geëxperimenteerd met nieuwe werkwijzes : foudres en amforen in Minière en foudres en betonnen eieren in Suronde.
9) Een eigen wijn als een levensstijl : Kathleen’s wijnen worden gekenmerkt door een duidelijke afgelijnde stijl. De wijnen van Château de Minière en Château de Suronde zijn de zuivere expressie van hun druivensoort en terroir, met een vinificatie die ten dienste staat van het terroir.
Kathleen heeft ook een rode schuimwijn ontwikkeld, die helemaal anders is dan bestaande rode schuimwijnen. Het is een originele, atypische en zeer smaakvolle wijn.
Verfijnd, elegant, strak, smaakvol, fris en delicaat. Deze kwaliteiten omschrijven haar wijnen het best. De wijnen van Minière en Suronde krijgen steeds meer erkenning bij de professionele pers en het harde werk van de voorbije jaren wordt ook steeds vaker bekroond met medailles. Zo kreeg de Vignes Centenaires de Minière 2017 zonet nog bij de Decanter Awards 2020 een score van 91 punten en een zilveren medaille toegekend.
10) Samen op weg naar excellentie : Haar streven naar excellentie en professionalisme, en haar liefde voor studeren, brengt Kathleen Van den Berghe bij de opleiding wijnbouwer-wijnmaker van Syntra en de WSET-wijnopleiding met internationale certificatie van Winewise. En daarna bij het « Master of Wine » programma, wat haar ook de kans biedt om andere gepassioneerde wijnprofessionals te ontmoeten en ervaringen uit te delen. Ze is ervan overtuigd dat men niet kan uitblinken in alle domeinen. Zich omringen met de juiste personen is dan ook van belang voor haar. In de teams van Minière en Suronde draagt ieder zijn essentiële steentje bij aan het grote geheel. Kathleen Van den Berghe doet ook regelmatig beroep op externe experts, wat de opvolging in de wijngaard betreft werkt ze samen met de teams van Stéphane Derenoncourt. Deze consultant, die de groten der aarde adviseert, deelt met Kathleen dezelfde visie: de identiteit van een wijn wordt bepaald door de opvolging van de productieplek, en zit in het belang van de details, met aandacht voor bodem, de ondergrond, ligging en het klimaat. Een duidelijk gedeelde visie: de wijn ontstaat in de wijngaard, en is een reflectie van zijn terroir.
Château de Minière
De rosé en rode wijnen van Château de Minière, allen 100% cabernet franc, behoren tot de appellatie Bourgueil. De specialiteit van het domein zijn de sprankelende wijnen « Bulles de Minière », zowel in rood als rosé. Kathleen’s zoektocht naar vernieuwing kwam tot uiting in deze unieke wijnen, die gemaakt worden met een persoonlijke mix van de traditionele en ancestrale methode (pétillant naturel), een Minière methode dus. Sinds enkele jaren maken ze ook druivensap, ook 100% cabernet franc, zonder bewaarmiddelen.
Château de Suronde
Château de Suronde produceert droge en zoete witte wijnen op een mythisch terroir. Van de 6 ha wijngaard, 100% chenin blanc, maakt 5,5 ha deel uit van de Quarts de Chaume appellatie, de enige Grand Cru van de Loire. Wanneer de omstandigheden het mogelijk maken en de botrytis zich kan ontwikkelen wordt deze magische wijn geproduceerd op Suronde. De aciditeit en mineraliteit die de schiste toevoegt zijn bijzonder.
