De regio Trás-os-Montes (‘achter de bergen’) is een erg bergachtige streek in het uiterste noordoosten van Portugal, de armste en meest onherbergzame regio van het land die gedomineerd wordt door granieten berghellingen welig begroeid met struikgewas. Deze streek dankt zijn bekendheid o.m. aan enkele natuurparken zoals Parqie Natural de Montesinho en Douro Internacional. Parque Natural de Montesinho is vooral bekend om zijn grote populatie Iberische wolven en de vele kastanjeboomgaarden.
Her en der verspreid in de dalen liggen vele kleine dorpjes en de steden Chaves en Bragança. De ommuurde citadel van de regionale hoofdstad Bragança, strategisch boven op een heuvel, is met een gekanteelde muur met 18 wachttorens, goed bewaard gebleven. De donjon domineert de omliggende landschappen. De stad Chaves (‘sleutels’) heeft net als Ponte de Lima een Romeinse brug over de rivier, maar ook de gerookte ham ‘Presunto de Chaves’ en haar natuurlijke warmwater bronnen dragen bij tot haar bekendheid.
Trás-os-Montes kent koude winters en hete zomers en is grotendeels afgestemd op de traditionele landbouw. In het meest noordelijke deel zijn de kastanjegaarden belangrijk, terwijl men, meer naar het zuiden, ook olijven, wijndruiven, amandelen en citrus verbouwt. Op de flanken van de Douro in het Parque Natural do Douro Internacional groeien Port-druiven die met een nostalgisch treintje dat bij het vroege ochtendgloren vanuit Porto langsheen de rivier tot hoog in het dal klimt, naar de wijnkelders worden gebracht. Naast handenarbeid speelt in de enorme kloven van de rivier ook nog de ezel, burro mirandês, hier nog een belangrijke rol als lastdier.
Los van de Port-wijnen zorgen ook regionale wijndomeinen voor een eigen productie met kenmerkende eigenschappen en ontdekten o.m. Casas Altas en Mont’Alegre.
Casas Altas:
Familiaal wijndomein met 14 ha wijngaarden die duidelijk in twee segmenten kunnen worden opgesplitst. Iets minder dan de helft, 6 ha, bestaat uit ‘moderne’ wijngaarden die ruim 20 jaar geleden werden aangeplant en perceelsgewijze een mono-variëteit meekregen. De overige 8 ha zijn wijngaarden die tussen de 60 en 100 jaar oud zijn met gemengde terrasvormige aanplanting.
De meest recente wijngaarden liggen deels op 650 m hoogte met graniet en zand in de ondergrond, hier worden vooral Touriga Nacional, Tinta Roriz en Verdelho geteeld. Een ander deel ligt op een plateau meer dan 700m boven de zeespiegel met teelt van Riesling en Chardonnay. De oudere percelen op graniet, keien en zand werden indertijd in terrassen uitgebouw en situeren zich op een hoogte van zowat 600m.
De opbrengst is goed voor 4 witte wijnen, een 100% Riesling, Chardonnay en Verdelho en een blend van de oudere rassen voornamelijk Siria, Arinto en Fonte Cal. Casas Altas produceert ook twee rode wijnen, een blend met dominantie van Touriga Nacional en een blend van de oude rassen met Baga, Rufete en Folha Figuera. De Chardonnay-druif wordt ook gebruik voor de aanmaak van een schuimwijn een Blanc des Blancs. Indien de oogst 2018 voldoende kwalitatief is, wordt na een aantal geslaagde tests, voortaan ook een 100% Rufete rode wijn geproduceerd.
Op de proeftafel:
Casas Altas Chardonnay 2016: een 100% Chardonnay, na persing worden de sappen gedurende 48 uur gemacereerd met nadien fermentatie bij 16° C gedurende 1 maand in inoxkuipen. De rijping vindt plaats in Allier-eik gedurende 8 maand met fijne filtering voor het bottelen. Goed voor een wijn met 14% alc vol, en 7.2 g/l aciditeit.
Leuke kleur in het glas, in de neus mooie intense minerale aroma’s met hints van citrus, in de mond behoorlijk fris en fruitig met subtiele hints van hout en aangename lange afdronk. Wijn kan onmiddellijk gedegusteerd maar bezit eveneens een mooi bewaarpotentieel.
Casas Altas Riesling 2014: deze 100% Riesling wordt manueel geoogst in boxes van 20 kg met selectie oogst in de wijngaard. Na persing een natuurlijke maceratie van 48 uur gevolgd door een fermentatie in inox bij 16° C, na het overpompen volgt ook de rijping in inox. Goed voor een wijn met 13% alc vol en 8.14 g/l aciditeit.
In de neus delicate minerale toetsen die in de mond zorgen voor frisse accenten gevolgd door een mooi evenwichtige afdronk.
Casas Altas Branco 2014 Reserva do Doutor: een 100% Verdelho van manuele oogst in boxes van 20 kg met selectie in de wijngaard en tweede selectie aan de chai. Na de natuurlijke maceratie volgt de fermentatie bij een gecontroleerde temperatuur van 16% in inox, ook de eindrijping vindt plaats in inox. Goed voor een wijn van 13% alc vol en 6.82 g/l aciditeit.
Mooie frisse en florale accenten in de neus die in de mond wordt aangevuld door een leuke fruitigheid en delicate hints van rijp wit en geel fruit. Zeer aangename wijn met leuke evenwichtigheid tussen aciditeit en alcoholvolume, elementen die een mooi bewaarpotentieel garanderen.
Mont’Alegre
Wijndomein dat de naam van de gemeente draagt, Montalegre is een gemeente in het Portugese district Vila Real, met een oppervlakte van meer dan 800km2. Wijnmaker Francisco Gonçalves werd hier geboren en keerde pas na zijn studies als oenologg en diverse buitenlandse omzwervingen naar zijn geboortestreek terug om er ondanks de klimatologisch eerder moelijkheden een eigen domein op te starten.
Op de proeftafel:
Vinho Velha 2016: Een assemblage van Rabigato, Boal en Gerveio die gezamenlijk fermenteren en zorgen voor een verrassend frisse wijn. In de neus krijgen we mooi fruitige accenten die doordrongen zijn van subtiele minerale hints wat zorgt voor een persistent karakter. Deze persistentie vinden we ook in de mond terug waar de fruitigheid met delicaat romige structuur overgaat in een aangename textuur met diepe accenten en mooie afdronk.
Mont’Alegra reserva 2014: Assemblage van Touriga Nacional, Tinta Roriz en Trincadeira. In het glas een diepe donkerrode kleur met intense schitteringen. In de neus leuke aroma’s met intense fruitige toetsen, delicate accenten van rijp fruit met sporadische hints van toast en enkele kruidige opflakkeringen. In de mond een volronde aanzet met grote elegantie, fijn gepolijste hints en een aangenaam lange afdronk. Subtiele hints van cacao en tabak door zijn rijping op hout die naargelang de oogst schommelt tussen 6 en 13 maand. Aangeraden serveertemperatuur 16-18° C, leuke compagnon bij gegrild vlees. 13% alc vol.