De precieze afkomst noch het begin van de wijnteelt op het Portugese schiereiland Setubal kon nog niet worden achterhaald maar Feniciërs en Grieken hebben bij hun veroveringen rond de middellandse zee ongetwijfeld bijgedragen tot de export van de wijnbouw en specifiek in de delta van de Sado.
De naam Moscatel de Setubal werd wereldberoemd in de 14de eeuw wanneer de Britse vorst Richard II regelmatig wijnen liet overvaren om er bij de andere koningshuizen mee te pronken. De Muscatdruif werd zowel gebruikt voor de Moscatel de Setubal als voor de Moscatel Roxo. Ondanks de export naar England en duidelijke verwijzingen naar een productie in de 13de eeuw, werd de regio pas in1907/1908 officieel erkend en moet de wijn sindsdien aan bepaalde normen beantwoorden. Samen met de porto, Madeira en Carcavelos is de Moscatel de Setubal vandaag een van de vier pijlers van de Portugese wijnproductie.
De wijnproductie in de regio Setubal, zowat 9400 ha, kan worden opgesplitst in de DO Setubal met Moscatel en Moscatel Roxo; DO Palmela met witte, rosé en rode wijnen, schuimwijnen en geestrijke wijnen; IG Setubal Peninsula en de regionale wijnen van peninsula de Setubal: witte, rosé en rode wijnen maar ook schuimwijnen en geestrijke wijnen. Zij krijgen alle een oorsprongscertificaat, kwaliteitslabel en een authenticiteitsgarantie van het CVRS. Do Setubal bevat minstens 85% Moscateldruif, de witte variëteit wordt op 472 ha geteeld, 38% van alle witte variëteiten van de regio, Moscatel Roxo, neemt slechts 32 ha in beslag, amper 0.7% van alle rode wijnen.
Do Palmela heeft minder dan 80% van de Setubal druif maar ook Fernão Pires, Arinto. De rode Palmela heeft minder dan 85% Castelão waarbij de assemblage o.m. wordt aangevuld Aragonês en Trincadeira. Voor de IGP de Setubal worden regionale maar ook internationale druivenrassen gebruikt zoals Cabernet Sauvignon, Syrah, Merlot, Chardonnay en Sauvignon.
De regio wordt gekenmerkt door twee specifieke terroirs, enerzijds de heuvelzone en anderzijds de vlakten van het Sado bassin. De terroirs van de bergen van Arrabida, São Luis, Rasca en hun uitlopers in Palmela, Barris, San Francisco en Azeitão liggen op 100 tot 500 m hoogte op overwegend klei en kalksteenformaties in de ondergrond, zij krijgen een eerder Atlantisch klimaat mee. De wijngaarden in de vlakte van Palmela en Pegões, 30 tot 100 m hoogte, hebben restanten van het Plioceen van Pegões met zanderige bovenlagen en worden door een continentaal klimaat overheerst.
Do Setubal kent vier onderverdelingen Roxo, rode druiven met minimum 67% Moscatel Roxo, Branco met witte druiven en 67% Moscatel de Setubal, Moscatel de Setubal, minimum 85% van de druiven en Moscatel Roxo of Roxo, minimum 85% van de druiven. De Superiors zijn wijnen van specifieke ouderdommen, 5, 10, 20, 30 en 40 jaar rijping.
De Moscatel de Setubal Branco biedt in het glas een mooie gele kleur die overheerst maar amberkleurige toetsen manifesteren zich duidelijk. In de neus een grote concentratie van rijke aromatische componenten waarbij boomschors en bloemende citrussen, honig, linde, roos, lychee, peer, dadels en rozijnen zich manifesteren. In de mond een leuke aciditeit die zich bij de oudere wijnen mengt met een mooie zoete toets, afdronk met heerlijke aroma’s van amandelen en hazelnoten.
De kleur van de Moscatel Roxo gaat van licht roze tot donker topaas en amber bij het ouderen en zorgt voor leuke extra kleurschitteringen. In de neus aanvankelijk accenten van citrus en bloemen, overgaand in kersen- en vijgenconfituur, maar ook een kruidig boeket en vijgen aanboort. De geestrijke wijn heeft mooie gedroogde en complexe aroma’s. De aciditeit zorgt in de mond voor een evenwichtig geconcentreerde balans tussen tannines en zoetigheid met accenten van oude honig. Bij de afdronk ontwikkelen zich aroma’s van gedroogde vijgen, kersenconfituur, frisse kersen en delicate mineralen. Een subtiel accent van een rijk notenassortiment zorgt voor een leuke eindtoets.
Op de proeftafel:
Alambre: Moscatel de Setubal 2010: geel tot amberkleurig met leuke fruitige accenten van dadels.
Malo Tajo Moscatel de Setubal 2009: stevig amberkleurig met mooie afdronk waarbij pittige en subtiele aroma’s van honig en hazelnoot zich ontwikkelen.
Alambre Moscatel de Setubal 2005: goudgele brandy 16% alc vol, in de neus fijne toetsen van lychee, de aciditeit in de mond geeft enkele rokerige accenten vrij wat zorgt voor een leuke en vooral elegante afdronk.
Lobobox 2009 Moscatel Roxo: 17% alc vol, in de neus opvallende aroma’s van fruitige kers en subtiele toetsen van citrus, die in de mond overgaan in een stevige karaktervolle wijn in rijke aroma’s van rood fruit.
Moscatel Franca de Fonseca 2005 Roxo: In de neus een mooie evenwichtige florale balans met accenten van oude honig. In de mond een volwaardige zoete wijn, ook succulente aroma’s van rijp rood fruit in perfect evenwicht met de aciditeit. Een lekkere en erg rijkelijke wijn.