Al meer dan 20 jaar lang legt de wijnsector uit de Bordeaux zich toe op milieuvriendelijke wijnbouw. Naast individuele initiatieven, werpen grootschalige, collectieve projecten hun vruchten af. Een aantal van de belangrijkste projecten zijn: het Milieumanagementsysteem, de ontwerpwijziging van het lastenboek van de Bordeauxwijnen met een AOC en de talrijke initiatieven om het gebruik van pesticiden terug te dringen. De wijngaarden uit de Bordeaux zijn sterk begaan met het project. Alle certificaten en inspanningen in acht genomen – individuele en collectieve projecten, initiatieven op gebied van biologische, biodynamische landbouw of projecten met het ‘Haute Valeur Environnementale’ certificaat, wordt momenteel zo’n 45% van de wijn uit de Bordeaux op milieuvriendelijke manier geproduceerd. Uiteindelijke doelstelling is om 100% van de wijnsector uit de regio om te bouwen.
SME voor Bordeauxwijnen: collectieve inspanningen, innovatie en delen van kennis
Het CIVB lanceerde in 2010 het Milieumanagementsysteem SME om wijnproducenten, handelaars of coöperatieve wijnkelders uit de Bordeaux te begeleiden bij de transitie naar een groene wijnproductie. Het SME neemt alle aspecten voor zijn rekening (water, energie, werknemers, omwonenden) en verleent steun bij het behalen van het internationale ISO 14001-certificaat.
Concreet is het SME een groep ondernemingen die kennis delen, elkaar aanmoedigen en innoveren rond best practices. Om vooruitgang te boeken, doet de groep beroep op de welwillendheid van haar leden en het bundelen en delen van hun ervaringen. Elk type onderneming; wijnproducenten, handelaars, coöperatieve wijnkelders, ongeacht hun grootte of hun productiemethode – bio, biodynamisch of conventioneel – kunnen toetreden tot het SME.
Op één jaar tijd slaagde de 1ste SME-Vereniging voor Bordeauxwijn – die in 2010 zo’n 26 vrijwilligers telde – erin het collectieve ISO 14001-certificaat te behalen. Vandaag maken meer dan 770 ondernemingen uit de sector deel uit van de SME voor Bordeauxwijn. Samen vertegenwoordigen ze 20% van de totale oppervlakte en 30% van het geproduceerde volume. Hiertoe behoort ook 50% van de geklasseerde grands crus uit de Bordeaux.
Eind 2016 wordt het SME voor Bordeauxwijnen in officiële documenten vermeld als erkende organisatie, collectieve drager van het Haute Valeur Environnementale certificaat. In 2017 publiceert het SME de Guide des bonnes pratiques environnementales, een instrument dat het verspreiden en delen van kennis tot doelstelling heeft. In september 2017 beschikten 160 wijnbouwbedrijven over het ISO 14001-certificaat en 120 over het Haute Valeur Environnementale niveau 3 (HVE3) certificaat (het hoogste niveau in Frankrijk).
Ontwerpwijziging van het lastenboek van de Bordeauxwijnen met beschermde oorsprongsbenaming (AOC)
Allan Sichel, Voorzitter van de CIVB, wijst op een andere, opvallende evolutie: “Met trots kondigen we aan dat we grote vooruitgang hebben geboekt inzake het afbouwen van het gebruik van pesticiden. Voor de eerste keer in Frankrijk, tonen 7 beschermings- en beheersinstanties (Organismes de Défense et de Gestion) samen goed voor 80% van de totale oppervlakte van onze wijngaarden, zich bereid om hun lastenboek te wijzigen en er verschillende agromilieumaatregelen aan toe te voegen.
Een aantal van de maatregelen die collectief werden goedgekeurd door de wijnbouwers: • het verbod op het gebruik van herbiciden op het totale grondoppervlak; • de verplichting voor de wijnbouwers om hun behandelingsindex te weten en te meten, een sleutelindicator bij het gebruik van pesticiden en de basis voor een nauwkeurig besturingsmechanisme van de gebruikte hoeveelheden; • de mogelijkheid om resistente druivenrassen te gebruiken waardoor het gebruik van pesticiden sterk zou worden afgebouwd (maximum 5% van de oppervlakte); • de verplichting voor hun wijnbouwers om een milieucertificaat te behalen”. Al deze voorstellen zullen slechts in de praktijk worden toegepast na onderzoek en goedkeuring door de INAO.
Het gebruik van pesticides afbouwen
De CIVB stelde een beginsel op om pesticiden te vermijden die worden beschouwd als kankerverwekkend, mutageen of reproductietoxisch, waarbij het de wijngaarden aanmoedigt om alternatieve (chemische of biologische) pesticiden te gebruiken (u kunt de lijst met de 70 moleculen en hun alternatief raadplegen op de website van de CIVB). Wanneer de CIVB wordt geconfronteerd met technische problemen, raadt het aan om zijn Optidose tool te gebruiken, waardoor de hoeveelheid pesticiden sterk wordt teruggedrongen.
De CIVB creëerde eveneens de Atlas met kwetsbare gebieden die werden vastgesteld bij prefectoraal besluit en werd opgestuurd naar de 903 betrokken wijnbouwers. De atlas legt maatregelen vast ter behoud van de locaties en etablissementen die personen verwelkomen die kwetsbaar zijn voor de risico’s verbonden aan de blootstelling aan gewasbeschermingsmiddelen. Deze atlas richt zich tot wijnbouwers die percelen hebben die zich in de nabijheid van etablissementen zoals scholen bevinden en spoort hen aan om niet tijdens weekdagen te willen behandelen, zodat de kinderen niet worden blootgesteld.
Daarnaast steunt de Regio Nouvelle Aquitaine 13 innoverende projecten om het besproeien, biologische plaagbestrijdende producten en/of biostimulatoren alsook fysische behandelingen (door middel van warmte, golven, …) te verbeteren.