De Internationale Dag van de Rechten van de vrouw, die op 8 maart wordt gevierd, is een mooie gelegenheid om enkele vrouwelijke wijntechnici in de schijnwerpers te zetten, die zich inzetten voor de vernieuwing van de Bordeauxwijnen. Als œnologe, wijnmanager, keldermeesteres, kwaliteits- en milieuverantwoordelijke, technische directrice… bekleden zij allen sleutelposities en nemen zij het lot van de wijnen op hun domein in handen. Vanuit hun passie voor hun beroep en de wijn, dragen zij bij aan de dynamiek en kwaliteit van de wijnproductie in de Bordeaux. Ze zijn modern en gaan voor innovativiteit en duurzaamheid. Maak kennis met deze bijzondere vrouwen en hun verhalen in een kort overzicht van de verschillende wijnberoepen en de kunst waarmee deze vrouwen wijn van de hoogste kwaliteit maken, die in hele wereld erkend wordt.
- Malika Faytout-Boueix – Technisch directrice: Château Lescaneaut – Castillon-Côtes de Bordeaux – Biologische landbouw – Certificering écocert, ISO 14001 en Haute Valeur Environnementale, bezig met SME. – www.chateau-lescaneaut.com
Jouw verhaal? Ik ben geboren in Lescaneaut en ben nu de 6e generatie van wijnbouwers. Als kind vergezelde ik mijn grootvader en mijn vader in de wijngaarden en de familiekelder. Ik vond het heerlijk om wijn te leren maken, ik was gefascineerd door de magie van het hele proces en genoot daar enorm van! Ik had mijn eigen vat roséwijn waar ik helemaal alleen voor mocht zorgen. Ik hield van het remonteren, raakte het materiaal graag aan… Toch heb ik niet meteen voor het beroep van wijnbouwer gekozen, omdat het niet haalbaar was om samen met mijn vader te werken op ons kleine landgoed van 8,8 ha. Ik ben 20 jaar lang psychologe geweest. In 2002 heeft mijn man de wijngaarden van mijn vader overgenomen. Rond mijn veertigste wilde ik weer in contact komen met de natuur en mijn jeugd. Het was dus zowel de terugkeer naar mijn roots als het voortzetten van de familiale knowhow en een gastronomische passie die me tot het beroep van wijnbouwer hebben gebracht.
Huidige functie? Ik doe echt alles. Wij maken onze wijnen samen, van begin tot einde. Het meest houd ik van de oogst en de wijnbereiding. Ik ben instinctief en enthousiast wijnbouwer. Als ik in de wijnkelder sta, word ik een beetje als een kind. Gek genoeg heb ik ook vele twijfels. Voor mij is wijn… de zon, de natuur en flessen met verhalen. Ik produceer graag wijn met een eigen identiteit, die een wijnjaar kenmerkt. Wijnbouwer zijn betekent ook … veel stress, wegens de klimaatschommelingen, maar ook pure magie. Een engagement voor biologisch landbouw.
Ik heb onderwijs gevolgd bij Denis Dubourdieu om het universitair diploma “Degustatie” te behalen en hij heeft me de zachte en behoedzame extractie geleerd. Moeilijk beroep? Je moet in goede fysieke conditie zijn om in de wijngaard of in de wijnkelder te kunnen werken. Ik denk dat er geen vrouwen- of mannenwijnen zijn. Er zijn ‘alleen’ terroirs en persoonlijkheden.
- Lucie Lauilhé – Technisch directrice – Château Patache d’Aux – Crus bourgeois de Médoc – www.chateaupatachedaux.com
Jouw verhaal? Als landbouwingenieur en œnologe sinds 2011 heb ik mijn vak geleerd in Languedoc, Bordeaux, Armagnac en Australië. Daarna wilde ik in de productie stappen om het hele proces onder de knie te krijgen. Ik wilde een samenhang creëren tussen de terroir en het eindproduct. Ik was helemaal niet voorbestemd voor het beroep van wijnbouwer, mijn ouders waren middenstanders in de Landesstreek.
Huidige functie? Ik ben technisch directrice van de Château Patache d’Aux, een Cru Bourgeois gelegen in Bégadan in het noorden van de Médoc (58 ha) en ook verantwoordelijk voor een andere Cru Bourgeois, de Château Leboscq in Saint Christoly (21 ha). Elke dag leid ik de teams bij het juist doorlopen van de verschillende stappen die nodig zijn voor het maken van de wijn, van op de wijngaard tot in de wijnkelder. De bedoeling is het werk in de wijngaard zo goed mogelijk tot zijn recht te laten komen. We willen de kwaliteit verbeteren door plantgoed en bodem optimaal op elkaar af te stemmen. Het is in de wijngaard dat het verhaal van een wijn begint, en dat is wat me het meeste boeit!
Waarom deze functie ? Om in alle stadia van de wijnproductie te kunnen ingrijpen. Mijn werk geeft me veel voldoening, elk jaar is een uitdaging, elk wijnjaar een nieuwe geboorte…Voor mij is wijn… een product bestemd om mensen plezier te verschaffen en soms ook te doen dromen.
Wijnbouwer zijn betekent … Moeder Natuur temmen om een product te creëren dat genot verschaft. Elk jaar is uniek en wordt gekenmerkt door de ‘millésime’. Ik maak liefst een wijn met een verhaal en een territoriale identiteit, die niet alleen door ingewijden, maar ook door nieuwkomers begrepen en gewaardeerd. Daarbij probeer ik eenvoudigweg mijn visie als landbouwkundige naar voren te brengen om in elk stadium van de productie een grotere precisie te verkrijgen.
Ik ondervind als vrouw geen bijzondere problemen. Het beroep begint nu snel te vervrouwelijken en binnenkort zijn er evenveel ‘wijnbouwsters’ als wijnbouwers! Voor de toekomst droom ik van Château Patache d’Aux een referentie voor de Medoc en een must voor iedere wijnkelder te maken!
- Sandrine Garbay – Keldermeesteres en œnologe – Château d’Yquem – Sauternes – www.yquem.fr
Jouw verhaal? Op 18-jarige leeftijd besloot ik œnologie te gaan studeren, uit liefde voor de chemie, biologie en biochemie. Niemand in mijn familie uit Bordeaux had iets met wijn te maken, maar de passie voor wijn heb ik wel van mijn ouders geërfd. Ik ben afgestudeerd in œnologie in 1989, en heb daarna wetenschappelijk onderzoek aan de Faculteit Œnologie in Bordeaux gedaan. In 1994 ben ik dan bij Yquem gestart als kwaliteitsverantwoordelijke.
Huidige functie? Sinds 1998 ben ik keldermeesteres bij Château d’Yquem en verantwoordelijk voor de hele wijnbereiding, van het binnenkomen van de druiven tot de botteling. Ik geef leiding aan een team van 9 personen en volg de gisting en rijping van de wijnen op de voet. Een keuze voor deze functie omdat ik echt wijn wilde maken, midden in de productie wilde staan. Ik ben niet echt een wijnbouwster, maar eerder een wijnmaakster. Ik wil zoveel mogelijk respect opbrengen voor de oogst die bij de wijnmakerij aankomt. Elk wijnjaar is anders en het is onze rol om er elk jaar het beste van te maken, zonder opsmuk of bijsturing. Zuiverheid, elegantie en rijpingspotentieel zijn onze drie pijlers om onze wijnen te bouwen.
Voor mij is wijn… in de eerste plaats een edele en feestelijke drank om te delen met genodigden die houden van goede dingen en gastronomie. Het leukst is de koortsachtige drukte van de oogst, de geboorte van een nieuw wijnjaar, dat is altijd een spannend moment. Ik hou ook van de grote verscheidenheid aan taken. Ik heb een boeiend beroep! Ik wil dan ook wijnen maken die hun terroir perfect weergeven, wijnen die zuiver, evenwichtig en verfijnd zijn, en geschikt zijn om te bewaren.
Vrouw zijn in dit beroep betekent … een sprong vooruit voor de wereld van de wijn, want die is al te lang gesloten gebleven voor vrouwen. Diversiteit brengt altijd grote vooruitgang voor onze samenleving! Voor mij persoonlijk was het een grote eer om tot keldermeesteres te worden benoemd. Ik vond het belangrijk om mijn werk goed te doen, om de mannen wijnbouwers aan te moedigen om vrouwen aan te werven.
Tot in de jaren negentig was het moeilijk als vrouw, nu worden vrouwen veel meer geaccepteerd en aangemoedigd om wegen te gaan die vroeger uitsluitend als mannelijk werden bestempeld. Wij kijken en voelen anders en hebben een andere aanpak, en dat kan een aanvulling zijn op die van de man, maar het doel is hetzelfde: wijnen maken die het best in harmonie zijn met hun terroir en hun geschiedenis. Mijn droom heb ik al waargemaakt! Mijn ambitie: wat ik tijdens die 25 jaar bij Yquem geleerd heb, doorgeven aan de jongere generatie.
- Marie-Catherine Dufour – nieuwe technisch directrice bij de CIVB – www.bordeaux.com
Jouw verhaal? Na mijn studies van ingenieur in de landbouw, wijnbouw en wijnbouweconomie, heb ik gewerkt voor de ‘Chambre d’agriculture de la Gironde’ als adjunct-directeur van de dienst wijngaard en wijn, alvorens ik in dienst trad bij het ‘Institut français de la vigne et du vin’ als regionaal directrice van Nouvelle-Aquitaine. Sinds januari 2019 ben ik technisch directrice van de CIVB. Mijn opdracht: inzicht verwerven in en anticiperen op de uitdagingen van morgen, zodat de Bordeaux-wijnen ook in de komende decennia aan de top blijven. Zodat zij vernieuwend en competitief blijven.
We doen veel onderzoek, vooral op het gebied van biodiversiteit of het plantgoed, dat een belangrijke rol speelt in het productieproces: het verminderen van de productiemiddelen, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van ziektebestendige wijnstokrassen. We helpen de natuur een handje door wat zij zelf doet bij te sturen… We kruisen rassen door bestuiving en we analyseren hun prestaties. We zijn ook betrokken bij het Klimaatplan 2025, dat tot doel heeft het broeikaseffect te verminderen door het gebruik van water, elektriciteit en fossiele brandstoffen terug te dringen en tegelijkertijd het gebruik van hernieuwbare energie te bevorderen.
De technische directie van de CIVB is ook betrokken bij de ontwikkeling van het Milieumanagementsysteem (SME) en de ‘Responsabilité Sociétale des Entreprises’ (RSE), en wil 100% van de spelers in de wijnsector daarbij betrekken. Duurzaamheid kan alleen worden gewaarborgd als we bij het beheer van landbouwbedrijven ook rekening houden met milieu- en maatschappelijke vraagstukken. Mijn rol bestaat erin het engagement van iedereen te coördineren.
- Céline Renaud – Kwaliteits- en milieuverantwoordelijke Wijngaarden Ducourt – Bordeaux, Bordeaux Supérieur, Entre-Deux-Mers, Castillon Côtes de Bordeaux, Saint-Emilion, Montagne Saint-Emilion – www.ducourt.com
Na een universitaire graad in toegepaste biologie en een specialisatie in kwaliteit, ben ik heel toevallig in de wijnwereld terechtgekomen, omdat ik mijn specialisatiejaar in Bordeaux deed. Ik ben verantwoordelijk voor kwaliteit en milieu, binnen een familiebedrijf dat zelf gecertificeerd is volgens ISO 9001 en collectief volgens ISO 14001, als lid van het SME Bordeaux-wijnen. In die functie werk ik elke dag actief op deze twee aspecten (updaten van documenten en kapitaliseren van kennis, behandeling van anomalieën, monitoring van indicatoren, sensibilisering, audits…).
Het is een functieoverschrijdende opdracht die het mogelijk maakt om met alle actoren van het bedrijf te werken. Het leukst is dicht bij de natuur en het leven te staan, de seizoengebondenheid van de activiteiten en het belang van externe factoren. Ik wil dan ook een wijn maken die ons voldoening geeft en een plezierwijn die is aangepast aan de verwachtingen van de consument (plezier bij het maken en plezier bij het drinken).
De bedrijfs- en organisatienormen bieden alle actoren een operationeel kader dat hen in staat stelt zich volledig op hun beroep te concentreren. Het is mijn droom het bedrijf te betrekken bij andere voortgangsinitiatieven en tegelijkertijd de bestaande initiatieven te bestendigen.