De Bairrada is in onze regionen een minder bekende een wijnregio tussen Dão en de zee, ietsje beneden Porto met Coïmbra als bekendste stad. Hier heerst een mild zeeklimaat met overvloedige neerslag. De zandbodems worden afgewisseld met vele kalksteenbodems met heel wat klei (barro), een geheel van terroirs waar krachtige, volle wijnen kunnen worden geproduceerd.
De productie spitst zich hoofdzakelijk toe op rode wijnen, ruim 75% van de productie, met het lokale druivenras ‘baga’ als belangrijkste kenmerk. Baga is een tanninerijk ras met een hoge zuurgraad dat zich eerder moeilijk laat vinifiëren. Bij onzorgvuldige vinificatie geeft baga trouwens een wrange wijn met bittere tannines. Wanneer de baga druiven evenwel een goede rijpheid hebben en op de juiste manier worden vergist en gevinifieerd, vertoont de wijn rijk en compact fruit met leuke, elegante en complexe tonen. Sinds 2003 mogen voor de lokale DOC wijnen ook internationale rassen worden gebruikt, zoals cabernet sauvignon, pinot noir, syrah en merlot.
De witte wijnen uit de regio zijn veeleer rokerig en appelachtig, ze worden gemaakt van maria gomes (fernão pires), arinto, bical, sercial en rabo de ovelha. Deze wijnen moeten minimaal 11% alcohol bevatten en 18 maanden op vat worden gelagerd.
Bairrada staat ook bekend als een belangrijk productiegebied voor mousserende wijnen met een traditie die meer dan 100 jaar oud is. Voor de mousserede wijnen maakt men dankbaar gebruik van de hoge zuurgraad van maria gomes, arinto, bical en sercial, aan de blend wordt soms ook chardonnay toegevoegd. Van snel geperste baga druiven wordt een uitstekende blanc de blancs geproduceerd.
Wij gingen in deze regio op ontdekking naar wijngebieden die ‘baga’ als centrale druif gebruiken maar ook wijnen maken van andere regionale rassen en vonden enkele merkwaardige domeinen.
Quinta da Vacariça
Deze Quinta is eigendom van François Chasans een rasechte Parisien die de passie voor wijn uit zijn Parijse wijnshop gedurende de week in Portugal tot een intense en tijdrovende realiteit uitbouwt.
XPTO-factor François Chasans: wijnteelt met gevoel en natuurlijk respect
François is letterlijk en figuurlijk een buitenbeetje in de regio. Zijn Quinta da Vacariça bestaat uit meerdere verspreide percelen: 2 ha 100% Baga-wijngaard in Tamengos, terroir van Cardosas; 0,3 ha 90-jaar oude wijnstokken met een variëteit aan inheemse witte en rode druivensoorten; 0,8 ha naar Ventosa do Bairro. En dankzij het participatieve krediet: 1,5 ha naar Tamengos, land van Cabreira, wijngaard die dringend moet worden gezuiverd, net als de 0,6 ha in Ois do Bairro, op dit perceel worden trouwens inheemse witte druivensoorten aangeplant. Als buitenbeetje verzamelde hij een aantal wijnboeren rond de ’baga’-druif om deze opnieuw voluit te kunnen promoten. Hij mag als ‘vreemdeling’ aldus collega’s, de overheden op bepaalde tekortkomingen wijzen, iets wat hen zeer zeker niet in dank zou worden afgenomen. De baga-druif is aldus François een druif waarmee de wijnboer al zijn kunnen kan etaleren hoewel én de teelt, én de oogst én de vinificatie een permanente aandacht opslorpen.
Door de kleinschaligheid van de percelen is haast alles handenarbeid, aspect dat François niet afschrikt om nieuwe percelen aan zijn exploitatie toe te voegen. De diversiteit van de percelen zorgt voor een uiteenlopende zuurgraad. De schat van dit kleine gebied met verschillende microklimaten, de complexe geologie van de bodems van Bairrada vergelijkbaar met Bourgondië, de keuze van de locatie, kleine opbrengsten (1.700 L / ha) maar ook de aan de gang zijnde biologische en biodynamische certificering vormen een dagelijkse zorg voor François. Voor hem is het niet de oenoloog die de wijn maakt, maar wel de druif. Na een oogst gemaakt in verschillende passages, worden deze Baga-druiven gevinifieerd in open lagares, gedeeltelijk ontsteeld, niet-afgekapt, zonder enige oenologische input met uitzondering van sulfieten. Het eerste jaar gebeurt de rijping in bourgondische eiken vaten, de eindrijping vindt plaats in vaten van 3.000 liter. De wijnen, noch verlijmd noch gefilterd, worden gebotteld en blijven minimaal 3 jaar in de kelder; Baga heeft tijd nodig om zijn identiteit te definiëren…
Op de proeftafel:
Quinta da Vacariça 2008:
Geteeld op argilo-calcaire terroirs van 2 ha in Cardosas van meer dan 100 jaar oude ranken, manuele oogst met bepekte rendement, max 15hl/ha met perfecte rijpheid, gevinifieerd in open lagares met inheemse gist, rijping van 18 maand in Franse eken vaten van 3000l, geen filtering voor het bottelen.
In het glas een leuke donderrode kersenkleur die in de neus fruitige en intense aroma’s losweekt. In de mond een stevige en volronde aanzet met speelse fruitige aroma’s met gezellige en lange elegante afdronk. Wordt best minstens een uur voor degustatie gekarafeerd met bewaarcapaciteit van 30 jaar.
Quinta da Vacariça 2014:
Eveneens afkomstig van de terroirs uit Cardosas. Moeilijk wijnjaar met overvloedige regen, oogst kom slechts enkele dagen van warme herfstzon genieten.
Trossen deels ontsteeld voor persing, vinificatie in lagares met 19 maand rijping op demi-muid met eindrijping in eiken vaten van 3000l.
Intense fruitige aroma’s in de neus, frisse aanzet in de mond met leuke toetsen van rijpe kersen, delicate hints met mooi geïntegreerde tannines . Krachtig en volrond in de mond met leuke dinale. Bewaarcapaciteit van 15 jaar.