Voor matten uit Geraardsbergen en de Geraardsbergse mattentaart BGA
De lokale productie van de matten en de mattentaart in de kijker zetten was een vraag van zowel de Broederschap van de Geraardsbergse mattentaart, de mattenboeren, Toerisme Geraardsbergen en Cultuur Lierde. Na een dag van overleg werd besloten om met het STREEKPRODUCT.be-label de lokale samenwerking tussen boeren en bakkers extra in de kijker te zetten.
De Geraardsbergse mattententaart BGA is wereldberoemd, ze werd geproefd van New York tot Tokyo. De Europese Beschermde Geografische Aanduiding aangevraagd door de Broederschap van de Geraardsbergse mattentaart speelt hierin natuurlijk een belangrijke rol.
Wat men minder beseft is dat je geen mattentaart kan bakken zonder matten. Ze zijn uniek door hun samenstelling, namelijk verse volle rauwe melk en botermelk of azijn. Een product dat het nauwst aanleunt bij de matten is de Indische “paneer”; hier gebruikt men meestal citroensap als zuur.
Het maken van matten vraagt veel werk, dagelijks en alle dagen … Tweemaal per dag, na het melken vult de boerin de ketel(s) met verse melk. De melk wordt opgewarmd tot net onder het kookpunt, dan voegt ze de azijn toe en vormen zich de matten. Dampend worden ze uitgeschept in neteldoeken, dichtgeknoopt worden de doeken opgehangen en kunnen de matten een 7-tal uur uitlekken. Koel bewaard liggen ze te wachten op de bakkers. Gemiddeld produceren de Geraardsbergse boerinnen samen 3000 kg matten per week!
In de streek werden vroeger matten gemaakt door iedereen die één of meer koeien had. Zo konden heel veel mensen de matten maken nodig voor het lokale kermisgebak, de mattentaart. Eind 19de eeuw specialiseerden de lokale bakkers zich in het bakken van de “tartes à maton” of mattentaart en werden de mattentaarten minder en minder thuis gebakken. De vraag naar matten steeg en de lokale boeren specialiseerden zich in het maken van matten voor de bakkers.
In de week van de korte keten (13-21 mei) is het ook belangrijk om op te merken dat matten een uniek hoeveproduct zijn. Matten worden vandaag enkel nog op de hoeves geproduceerd, een puur hoeveproduct en dan rechtstreeks verkocht aan de lokale bakker.