Verschillende legendes : Volgens een eerste legende hebben we de zoete witte wijn te danken aan handelaar Focke, eigenaar van Château La Tour Blanche in Sauternes. In 1836 heeft hij gewacht met oogsten tot een lange regenperiode voorbij was en de zon terugkeerde. De door Botrytis cinerea aangetaste druivenbessen bevatten veel suiker en aroma’s en leverden een zoete en fruitige wijn op. Een tweede legende schrijft de zoete witte wijn toe aan markies Lur-Saluces, eigenaar van Château d’Yquem. Toen hij in 1847 niet aanwezig was op het moment van de oogst, beval hij te wachten met oogsten tot hij terug was. Eenmaal terug waren de druiven al goed aangetast door Botrytis, maar toch besloot hij ze te oogsten. De wijn die hij ervan maakte, was van een uitmuntende kwaliteit. De zoete witte wijn is de enige witte wijn die in 1855 werd geklasseerd. Voor de Wereldtentoonstelling van 1855 vroeg Napoleon aan alle wijnregio’s om een eigen classificatie van hun wijnen op te maken. Van de witte Bordeauxwijnen werd alleen de zoete witte wijn geklasseerd: 27 cru’s van de appellaties Sauternes en Barsac (1 Premier Cru Supérieur, 11 Premiers Crus en 15 Deuxièmes Crus). De derde versie van het ontstaansverhaal is misschien wel de meest plausibele: tijdens de zestiende en zeventiende eeuw kwamen er vele kooplieden uit Nederland naar Bordeaux, die verzot waren op zoete witte wijn. Vanuit Nederland introduceerden zij het gebruik van de zwavelwiek om de gisting te stoppen en op die manier de restsuiker in de wijn te bewaren. Die innovatie leidde ertoe dat lokale wijnbouwers zoete witte wijn begonnen te maken, wat helemaal naar de zin van deze Nederlandse handelaars was.
Van aperitief tot nagerecht: zoete witte wijn past bij elk feestmenu
Voor de eindejaarsfeesten geldt maar één sleutelwoord: genieten! En vooral genieten van je gasten! Zoete witte wijn houdt van de winterkeuken en gaat heel goed samen met paddenstoelen, kastanjes, pastinaak, mals wit vlees zoals braadkip, pittige en zoetzure gerechten, maar ook oesters, schaaldieren gestoofd in fijne groenten, sushi, gebakken sint-jakobsschelpen met mango, vis in saus, karaktervolle kazen en fruitige desserts.
Om je gasten te verrassen met wat meer creativiteit, kun je bij je gerechten een fruitige zoete witte bordeaux serveren wanneer niemand het verwacht. Of je nu een zachte zoete wijn of een likeurwijn verkiest, een geslaagde foodpairing zit ‘m in het evenwicht tussen suiker en aciditeit.
Zoete witte wijn: een onverwachte verrassing vanaf het aperitief
Wacht niet tot het einde van de maaltijd om een zoete witte wijn in te schenken! Wanneer je hem koud serveert, kan een zoete witte bordeaux ook heel lekker zijn bij het aperitief. De gulle aroma’s van een glas Cérons, Bordeaux Blanc of Premières Côtes de Bordeaux staan garant voor een hartelijke start van de maaltijd. Om het nog wat feestelijker te maken, kun je ook kiezen voor een cocktail op basis van zoete bordeaux, zoals de Sweet’jito. Het recept is heel eenvoudig: zoete bordeaux, 1 muntblaadje, wat limoen, spuitwater en gemalen ijs.
Met een voorgerecht in een nieuw jasje : Bereid bijvoorbeeld oesters met enkele druppels pikante saus, wat fijngesneden gember en een halve limoen in plaats van de klassieke vinaigrette. Ganzenlever in de soep? Ga voluit voor een heerlijke velouté van ganzenlever en kastanjes, waaraan je stukjes ganzenlever toevoegt. Serveer de soep met een sneetje geroosterde peperkoek.
Op culinaire reis met een creatief gerecht : Neem je gasten mee naar Thailand door kalkoen te combineren met een curry-kokossaus en stukjes ananas bijvoorbeeld. En om het stevige vlees wat vlotter door te spoelen, kun je kiezen voor een zachte zoete wijn als Bordeaux Supérieur, Côtes de Bordeaux-Saint-Macaire of Sainte-Foy Côtes de Bordeaux die uitstekend samengaan met pittige gerechten.
Voor fijnproevers kan gesauteerde kreeft met zwarte truffel worden geserveerd samen met een zoete wijn als Graves Supérieures, Sauternes, Loupiac of Cadillac.
Zachte zoete wijn bij kaas en zurige desserts
Je hoeft geen grote kok te zijn om dit kaasgerechtje klaar te maken: neem een sneetje Poilâne-brood, schik er enkele stukjes in boter gebakken peer met kaneel op en voeg een sneetje Belgische blauwschimmelkaas toe zoals biologische Bleu Gantois, biologische Pas de Bleu of Limburgse Grevenbroecker. Plaats enkele seconden onder de grill en klaar is kees!
Niet alleen blauwschimmelkazen gaan bijzonder goed samen met zoete wijn, maar ook sterke, pittige kazen. Denk aan de halfzachte Hervekaas BOB, Florence Provençale uit Limburg – een zachte, biologische kaas van rauwe geitenmelk met Provençaalse kruiden op de korst – of schapenkazen uit de provincie Luik zoals Roux des Carmes en Rompi.
Een frisse toets om de maaltijd in schoonheid af te sluiten? Dan is een ijsdessert ideaal! Een ijsstronk met citrusfruit kun je gemakkelijk in kerstkleuren tooien door er wat geraspte limoenzeste over te strooien. Deze frisse, lichtjes zurige afsluiter kun je perfect serveren met een glas Barsac of Sainte-Croix-du-Mont. Deze wijn komt ook prima tot zijn recht in combinatie met een chocolademoelleux of crème brûlée met passievrucht. Dit zure, knapperige dessert vormt een mooi tegenwicht voor de suiker in de wijn.
ZOETE WITTE BORDEAUXWIJNEN DIE VERKRIJGBAAR ZIJN IN BELGIË
Château Partarrieu ‘Le Mayne’, 2018, Sauternes : Sauvignon Blanc en Sémillon : Zoete feestwijn met 
toetsen van honing, bloemen en gedroogd fruit en met een vleugje curry. Smaakvol, complex en met een mooie aciditeit. € 12,89, www.colruyt.be
Bastor Lamontagne, 2016, Sauternes : Sauvignon Blanc, Sémillon en Muscadelle – Bio – Een aantrekkelijke en verfijnde Sauternes. Aangename toetsen van honing, mango en ananas en een frisse aciditeit. Uitstekend! € 12,89, www.corawine.be/fr
Château Loupiac-Goudiet, 2018, Loupiac : Sauvignon Blanc en Sémillon – Expressief in de neus en krachtig maar evenwichtig in de mond. Een bijzonder harmonieuze wijn zonder zwaar gevoel. Toetsen van rijpe ananas en tonkabonen. Perfect bij vruchtengebak. € 10,59, www.magnuswijnen.be
Château Sigalas Rabaud, 2003, Sauternes – Premier cru geklasseerd in 1855 – 100% Sémillon – Wijn met geconcentreerd tropisch fruit. Afdronk met een zeer frisse aciditeit. € 19,09, 37,5 cl, www.delhaize.be (uitsluitend verkrijgbaar via de website)
Château Doisy Daene, 2017, Barsac – Deuxième cru geklasseerd in 1855 – Sémillon (86%) en Sauvignon Blanc (14%) – Deze Doisy Daëne 2017 valt in de smaak met zijn aroma’s van witte perzik, roze pompelmoes en passievrucht en zijn toetsen van bijenwas en wilde tijm. In de mond is hij vrij robuust en bijzonder levendig met een kern van citrusfruit en heeft hij een zeer lange afdronk. € 58,50, 50 cl, www.vins-fins.be – € 42,20, www.topwijnen.be
Château Des Coulinats Cuvée Réservée, 2015, Sainte-Croix-du-Mont : 100% Sémillon – Wijn met een opmerkelijk evenwicht. Krachtig, nerveus, complex en intens met een lange afdronk. – € 10,50, 75cl, www.drinksco.be; € 15 www.wineandco.com
Grand Enclos du Château de Cérons, 2008, Cérons : Sauvignon Blanc en Sémillon – De wijngaarden van de appellatie Cérons zijn naast die van Barsac gelegen en maken deel uit van de Sauternes. De zoeten en intense wijnen uit dit wijngebied vallen op door hun frisse, zilte karakter. Grand Enclos du Château de Cérons kenmerkt zich door aroma’s van zoete amandel, wit (perzik) en geel fruit (abrikoos) en door gekonfijte toetsen van citrus. In de mond is hij fijn, elegant, pittig en vol, en dankzij een vleugje levendigheid wordt hij nog wat complexer. € 15,65, 75 cl, www.divinewines.be – € 24,20, cuvée 2003, 75 cl, www.green-valley.be – € 18,15, cuvée 2016, 75 cl, www.vaneccelpoelwijnen.be / www.wijnentienen.be
