VLAM heeft samen met de Vlaamse visserijsector voor de 32ste keer een Vis van het Jaar gekozen. Hilde Crevits, minister van Landbouw en Visserij, maakte hem bekend in Hotelschool Ter Duinen in Koksijde. Door elk jaar een Noordzeevis in de schijnwerpers te zetten illustreert VLAM dat vis eten veel variatie toelaat.
‘Pladijs is de meest aangevoerde vissoort in de Vlaamse vissershavens maar wordt slechts door 8% van de Belgische gezinnen aangekocht om thuis te eten. Er is dus beslist nog potentieel voor deze lekkere vis van bij ons’, stelt Hilde Crevits, Vlaams minister van Landbouw en Visserij. Ze onderschrijft de keuze van VLAM en de Vlaamse visserijsector om pladijs te verkiezen als Vis van het Jaar 2020. In 2013 kreeg hij ook al deze titel.
Biologie en verspreiding van pladijs
Pladijs of Europese schol heeft als wetenschappelijke benaming Pleuronectes platessa. Hij komt voor in de Noordoost-Atlantische Oceaan van de Noordzee, de Oostzee tot het westelijke deel van de Middellandse Zee.
De oranjerode vlekken op de donker gekleurde bovenkant zorgen er voor dat schol gemakkelijk te onderscheiden is van andere platvissen. De huid van schol is glad en de zijlijn boven de borstvin is vrijwel recht. Volwassen exemplaren meten ongeveer 30 cm.
Pladijs of schol, met de typisch oranjerode vlekken op de rugzijde
De voortplanting vindt plaats in verschillende periodes van het jaar, afhankelijk van het bestand waartoe de schol behoort. Voor de Noordzee is dat van januari tot april. De vis bevat dan weinig visvlees en wordt dan beter niet geserveerd.
Visserij op pladijs
Pladijs wordt vaak samen met tong bevist, waarbij tong de doelsoort is en pladijs de bijvangst. Als we de vangstgegevens van dit jaar en 2019 analyseren, zien we dat pladijs vooral opgevist wordt in de Noordzee en het oostelijk deel van het Engels Kanaal. Gerichte visserij op pladijs vindt plaats gedurende de najaarcampagne in de oostelijke Noordzee.
De aanvoer in Belgische havens klokte in 2019 af op 3.636 ton, terwijl in 2018 zo’n 4.548 ton werd aangevoerd. In 2017 lag de aanvoer nog een stuk hoger, namelijk op 5.418 ton. Wanneer we kijken naar de eerste zes maanden van dit jaar, komen we slechts op een aanvoer van 784 ton. Belangrijke constatatie hierbij is dat een groot deel van de vangst deel uitmaakt van de campagne in de oostelijke Noordzee, die pas op dit moment op gang komt. De ideale timing voor de lancering van de Vis van het Jaar-campagne dus. Meer economische achtergrond over pladijs vind je hier.
Er geldt een vangstbeperking of quotum voor pladijs. Doordat de visserij-inspanning algemeen afneemt, de quota gerespecteerd worden en het aandeel van duurzamere visserijtechnieken toeneemt, blijkt er geen gevaar voor overbevissing van Europese schol door de Belgische vissers. Vanuit een wetenschappelijk oogpunt steunt ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek) bijgevolg schol/pladijs als Vis van het jaar 2020. Meer details hierover vind je hier.
Pladijs, een lekkernij
Pladijs geniet niet de reputatie van tong in de keuken maar is beslist het proberen waard. Zowel gebakken, gepocheerd of gestoofd, in filets of uit één stuk, is pladijs een echte lekkernij. Pladijs laat zich bovendien heerlijk krokant bakken op het vel. De smaak van pladijs is ronduit uitstekend en het visvlees is fijn, stevig en mals. Bovendien is pladijs vaak interessant geprijsd.
Tijdens het jaar van zijn verkiezing wordt de Vis van het Jaar op verschillende manieren gepromoot. VLAM heeft een receptenfolder gemaakt met enkele lekkere gerechten met pladijs. De recepten werden uitgewerkt door chef en culinaire inspirator Ilse D’hooge. Ze werden in samenwerking met studenten van hotelschool Ter Duinen uit Koksijde onder leiding van Dries Cloet klaargemaakt voor de persvoorstelling van de Vis van het Jaar.
De folder wordt gratis verdeeld door de visspeciaalzaken en door de visventers. Zo wordt de consument aangespoord eens een recept met pladijs uit te proberen in de keuken. Ook de visgroothandel, supermarkten en cash&carry-bedrijven worden gestimuleerd om pladijs in de kijker te zetten.
Receptsuggesties Ilse D’hooge:
Pladijs met een schelpensausje en puree:
De combinatie van pladijs met een frisse, kruidige puree is ideaal voor een mooie nazomerse dag. De schelpjes geven dit hoofdgerecht een luxueuze toets.
Ingrediënten: 800 g zachtkokende aardappelen – 2 el gehakte peterselie (voor de puree) – 2 el gehakte kervel (voor de puree) – rasp van 1 biologische citroen – 100 ml zure room – peper en zout – 500 g jonge wortelen met loof – 100 g peultjes – 50 g kervel (saus en afwerking) – 4 pladijzen, gefileerd (dubbele filet) – 300 g schelpen (venus, kokkels,…) – 1 sjalot – 100 ml droge witte wijn – 150 ml room – 1 kl maïzena – boter om te bakken.
Recept = Kook de aardappelen gaar in gezouten water. Pureer en voeg de gehakte kruiden, citroenrasp en zure room toe. Breng verder op smaak met peper en zout.
Snijd de wortelen in de lengte door en behoud wat loof. Blancheer de wortelen en peultjes gedurende 4 minuten in kokend water. Maak de saus. Fruit de sjalot in wat boter. Spoel de schelpjes en voeg toe. Blus met de witte wijn. Zet het deksel op de kookpot en schud tot de schelpjes open zijn. Haal de schelpjes uit de kookpot en houd ze warm onder wat aluminiumfolie. Zeef het kookvocht en doe terug in de kookpot. Los de maïzena op in een eetlepel water en bind de saus. Voeg de room toe en laat tot saus indikken. Roer er de gehakte kervel en een beetje citroensap door.
Rol de pladijsfilets op tot brede rolletjes. Steek er eventueel een prikker in, zo kan je ze makkelijker bakken. Bak de pladijsrolletjes in voldoende boter aan beide kanten krokant, kruid met peper en zout. Serveer met de kruidenpuree en de primeurgroenten. Lepel er de saus rond en werk af met de schelpjes en een plukje kervel.
Pladijs met gegrilde bintjes, broccoli, bloemkool en komkommersalade
De perfecte pladijs bakken? Dat doe je met goede boter. De boter zorgt voor extra smeuïgheid en voegt veel smaak toe aan je pladijs.
Ingrediënten : 4 pladijzen, gekuist, met vel – 800 g aardappelen (bintjes) – 300 g broccoli – 300 g bloemkool – 1 komkommer – 50 g rucola – 1 handvol kervel – 3 el geroosterde amandelschilfers – 4 el gehakte dille – 150 ml zure room – 2 el citroensap 2 el maïsolie – peper en zout – boter en olijfolie om te bakken
Recept : Verdeel de bloemkool en broccoli in kleine roosjes. Blancheer ze gedurende 3 minuten in gezouten, kokend water. Schrik onder koud water en laat uitlekken. Zet even aan de kant.
Snijd de komkommer met behulp van een mandoline in fijne linten. Meng de komkommerlinten met de rucola en de geblancheerde bloemkool- en broccoliroosjes. Maak de dressing door de zure room met het citroensap en de maïsolie te mengen. Roer er de gehakte dille en de helft van de kervel door en breng op smaak met peper en zout.
Spoel de bintjes en snijd ze, zonder te schillen in dikke plakken van ongeveer 1.5 cm. Kook ze 10 minuten in gezouten water. Laat uitlekken. Verhit een grillpan. Wentel de aardappelplakjes eerst door wat olijfolie en bak ze dan krokant in de grillpan. Strooi er fleur de sel over.
Verhit een grote pan en smelt er de boter en olijfolie in. Dep de pladijzen droog met keukenpapier en bak ze aan beide kanten goudbruin. Kruid met peper en zout. Rooster in een klein pannetje de amandelschilfers tot ze beginnen te kleuren. Serveer de gebakken pladijs met de gegrilde bintjes, het slaatje en de dressing. Werk af met de geroosterde amandelen en wat kervel.
Pladijs met gegrilde groenten
Pladijs is een hemelse vis en helemaal niet moeilijk om klaar te maken. Combineer deze krokant gebakken Noordzeevis met gegrilde groenten voor een feestelijke maaltijd.
Ingrediënten : 4 pladijzen, gekuist – 400 g pompoen (blokjes) – 200 g pastinaak – 200 g knolselder – 300 g boschampignons – 1 rode ui – 1 el geraspte gember – ¼ kl cayennepeper – Peper en zout – Olijfolie – Enkele tijmtakjes – Boter, om te bakken
Recept = Verwarm de oven voor op 180°C. Snijd de pastinaak, knolselder en pompoen in grove stukjes. Halveer de grotere champignons. Snijd de rode ui in ringen. Leg de groenten (zonder de champignons) op een ingevette ovenplaat, kruid met gemberpoeder, cayennepeper, peper en zout. Sprenkel er royaal olijfolie over en zet gedurende 15 minuten in de voorverwarmde oven.
Leg er na 15 minuten de champignons bij en zet nog 10 minuten terug in de oven. Bak ondertussen de pladijs in wat boter aan beide kanten krokant. Kruid met peper en zout. Serveer de gebakken pladijs met de gegrilde wintergroenten, lekker met puree of stokbrood.
