In Zeeland zijn de eerste hangcultuurmosselen van het seizoen 2017 geoogst. Deze aan touwen in het water gekweekte mosselen dienen zich altijd vier tot zes weken eerder aan dan de mosselen van de bodemcultuur (waarvan het seizoen naar verwachting start op 28 juni). De Zeeuwse hangcultuurmosselen zijn een echt nicheproduct dat gretig aftrek vindt in België en in de Nederlandse restaurants. De productie bedraagt ongeveer 5 procent van het totale Nederlandse mosselaanbod.
‘Malse, zilte, mossel
De Vlaamse radio-dj en kookblogger Sven Ornelis is een fervente mosselliefhebber en was te gast bij de start van het nieuwe hangcultuurseizoen. “Elk jaar is het weer uitkijken naar de nieuwe mosselen. Ik ben aangenaam verrast door deze vroege Zeeuwse hangcultuurmossel. Ze zijn mals en zilt, je proeft echt het verschil met de bodemcultuur, ze hebben beide hun eigenheid. Mosselen lenen zich bovendien tot de plezante, maar vooral lekkere én gezonde recepten die ik wil maken. Daarvoor hoef je echt geen chef te zijn. Je kan er zelf creatief mee aan de slag. En dan samen met vrienden aan de keukentafel: dat is op en top genieten!”
Kweken aan touwen
In de hangcultuur hecht het mosselzaad zich via de stroming vast aan touwen. De kleine babymosselen worden hierna in kousen in het water ‘opgesokt’, waarbij ze in twee jaar uitgroeien tot volwassen mosselen. Bodemcultuurmosselen worden al 150 jaar in Zeeland gekweekt, maar dit kweken aan touwen is voor Nederland relatief nieuw. In de jaren ’90 begonnen Zeeuwse vissers te experimenteren met hangcultuur. In Nederland heerste op dat moment mosselschaarste. Daarnaast bleken de werkhavens die overgebleven waren na de realisatie van de Deltawerken ideale beschutte locaties voor hangcultuur. In Spanje en Italië, waar juist veel gebruik wordt gemaakt van de hangcultuurtechniek, werd de kunst afgekeken. Na jaren van experimenteren werd het een commercieel succes. “Klanten willen zo vroeg mogelijk mosselen hebben. Daar spelen wij op in,” aldus , een van de leden van de Vereniging van Zeeuwse hangcultuurkwekers.
De afgelopen jaren is de technische kennis van het werken met hangcultuur sterk geëvolueerd in Nederland. Voor het vangen van mosselzaad gebruiken de mosselkwekers (bodem- en hang) nu op grote schaal zogenaamde mosselzaadinvanginstallaties. De installaties hebben touwen of netten in het water hangen waar de babymosselen zich aan vast hechten. “Nu meer mosselkwekers de techniek gebruiken, dienen zich ook volgende vernieuwingen aan,“ zo zegt Schot. “Dankzij kennis die wij met zijn allen uit Nieuw-Zeeland hebben gehaald, gaat bijvoorbeeld ook het mechanisch oogsten nu een stuk beter en sneller.”
Keurmerk Zeker Zeeuws
Alle Nederlandse hangcultuurkwekers hebben hun locaties in Zeeland. De kwekers zijn verenigd in de Vereniging van Zeeuwse Hangcultuurkwekers. De kwekers leveren hun mosselen onder het label Zeker Zeeuws. De vereniging ziet toe op het gebruik van het keurmerk en de naleving van de regels.
Het Zeeuwse keurmerk ‘Zeker Zeeuws® Streekproduct ’ staat voor 100% regionale herkomst (provincie Zeeland inclusief de kust en binnenwateren) van grondstoffen, be- en verwerking in de streek en maatschappelijk verantwoord (duurzaam) produceren (MVO). Alle producten krijgen met het Zeeuwse keurmerk ook de landelijke erkenning als Erkend Nederlands Streekproduct van Stichting Streekeigen Producten Nederland.
De start van het seizoen van de bodemcultuurmosselen wordt op 28 juni verwacht.