Belgische consumenten zijn binnen Europa gemiddeld relatief grote consumenten van vis, schaal- en schelpdieren. Per persoon wordt in België jaarlijks 25,1 kg gegeten, tegenover 21,8 kg voor de gemiddelde Europeaan en 18,9 kg voor het wereldwijde gemiddelde. (bron: FAO 2011). 25,1 kg slaat op het equivalent levend gewicht, wat neerkomt op 9-11 kg schoongemaakt en/of verwerkt product.
Verhouding verse, gerookte en diepgevroren vis
Volgens cijfers van het VLAM (2015) consumeerde de gemiddelde Belgische consument in 2014 8,9 kg visproducten ter waarde van €99. Hierbij is er een voorkeur voor verse producten (zowel vis als schelp- en schaaldieren). Samen nemen deze twee categorieën meer dan 40% in van de besteding in euro per capita. De overige presentatievormen van visserijproducten vullen de consumptie aan, met een relatief groot aandeel diepvriesproducten (vis, week- en schaaldieren alsook bereidingen), opgevolgd door verschillende bereide vormen (vissalades en verse bereidingen) en gerookte producten. Vis in bokaal neemt maar een zeer klein deel van de uitgaven in.
Gemiddelde prijs thuisconsumptie: De thuisconsumptie van vis week- en schaaldieren bedroeg in 2016 (bron : VLAM) : 1,6 kg verse vis, 0,7 kg gerookte vis, 2,2 kg verse schaal- en weekdieren, 1,2 kg diepvries vis, schaal- en weekdieren. Thuisconsumptie versus buitenshuis: Vis wordt drie op de vijf keer thuis gegeten, twee op de vijf keer buitenshuis (restaurant, grootkeuken, bij vrienden en familie, en afhaalmaaltijden). Penetratie en frequentie van de consumptie: In 95 % van de Belgische huishoudens komen regelmatig vis, schaal- en schelpdieren op het menu (gemiddeld 19,5 keer per jaar).
Consumptie volgens profiel: De consumptie van visserijproducten varieert sterk naargelang de leeftijd van de verbruiker. Haring (gezouten, lichtgerookt, gepekeld) kan bv. slechts 8 % van de jongeren onder de 35 bekoren, maar wel meer dan een derde van de 65-plussers. Jongeren willen niet weten van gezouten kabeljauw, maar eten bijna evenveel gerookte zalm als hun ouders. Jongeren verbruiken dan weer meer surimi (68 % tegenover 51 % van de senioren) en gepaneerde vis (60 %). Uit een analyse van bestedingspatronen over een periode van 20 jaar valt op dat senioren steeds meer verse vis aankopen en hoe ouder ze worden, hoe meer verse vis ze eten.
Populairste vissoorten: De kabeljauw blijft de populairste vissoort, op de voet gevolgd door zalm. 43% van de Belgische gezinnen kochten in 2016 verse kabeljauw. Op de tweede plaats volgt verse zalm met 40 kopers op 100. Deze twee klassiekers, zalm en kabeljauw, zijn samen goed voor de helft van de verkoop van verse vis en dit aandeel is, vooral onder impuls van de zalm, groeiend. (bron : VLAM). De gemiddelde prijs per kg voor zalm is 18,34 €, voor kabeljauw is dit 16,41 € per kg.
De Noordzeevissen heilbot, lotte/zeeduivel, poon, zeewolf, schelvis, wijting, schol en tongschar deden het beter in 2016 dan het jaar voordien. De ‘exotische’ vissoorten zoals pangasius, tilapia en victoriabaas verliezen aan populariteit. Ook tong, hondshaai, koolvis, tonijn en rog verloren in 2016 terrein.
Wildvangst – Aquacultuur (wereld): De verhouding van de wereldwijde productie van vis- en visserijproducten bedroeg in 2017, 45% wild gevangen tegenover uit 55% aquacultuurproductie.
VERHOUDING “BELGISCHE VANGST” – IMPORT
Omdat de vraag vanwege particulieren, horeca, visverwerkende industrie, blijft toenemen, dient steeds meer vis, schaal- en schelpdieren te worden ingevoerd uit het buitenland. Zo is amper 10% van wat we in België eten aan vis, schaal en schelpdieren afkomstig van de Belgische visserij en aquacultuur.
Vooral visfilets, mosselen, visconserven en garnalen worden geïmporteerd, voornamelijk uit Nederland, en in mindere mate uit Frankrijk en Denemarken. Kweekzalm komt vooral uit Schotland, Noorwegen, Ierland en Chili. 45% van onze import komt zelfs van buiten de Europese Unie.
VIS, EEN VOEDZAAM EN GEZOND PRODUCT: (bron : Nutrinews)
Regelmatig vis eten is gezond. Het advies van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen is om ten minste twee porties vis per week te eten, waarbij één van beide porties vette vis moet zijn.
Vis is een uitstekende bron van eiwit, vitamines en mineralen. Vette vis is daarnaast een heel belangrijke natuurlijke bron van essentiële, meervoudig onverzadigde Omega-3 vetzuren.
Vis bestaat voornamelijk uit spierweefsel, eiwitten dus +/- 18%; deze eiwitten zijn van zeer hoge kwaliteit; bovendien bevat het spierweefsel van vissen weinig bindweefseleiwit (collageen) en daardoor is vis zo licht verteerbaar.
Afhankelijk van het soort vis nl. vette of magere verschilt uiteraard het vetgehalte : Magere vissoorten 0.2-1% vet: rog, kabeljauw, leng, pladijs, baars, tong…Matig vette vissoorten 1-5% vet: zonnevis, tarbot, roodbaars, zeewolf, tonijn… Vette vissoorten 5-24% vet: forel, makreel, heilbot, zalm, haring, paling..
De vetten van vis bestaan voornamelijk uit onverzadigde vetzuren, waarvan algemeen is geweten dat zij bloedvetverlagend werken. Visolie is bovendien rijk aan omega-3 vetzuren die een beschermende rol spelen bij hart- en vaatziekten en andere welvaartziekten. Omdat visvetten zo laag zijn in verzadigde vetten (slechte vetten) passen zij perfect in een gezonde voeding.
Het cholesterolgehalte is geen probleem; zelfs niet bij schaal- en schelpdieren. Door hun zeer laag vetgehalte en een cholesterolgehalte dat nauwelijks hoger ligt dan dat van vlees mogen de schaal- en schelpdieren best op het menu worden gezet. Andere waardevolle voedingsstoffen in vis zijn jodium, selenium, ijzer (in een goed opneembare vorm), vitamine A en D( in vette vissoorten), vitamine B6-B12.